بودجه 1401 و مهر تاییدی دیگر بر ارزشمندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری

چگونگی شمول و نرخ مالیات در قانون بودجه سالانه کشور همواره یکی از موضوعات بسیار مهمی است که مورد توجه همه کسب‌وکارهاست. در قانون بودجه 1401 تغییراتی در مبحث اخذ مالیات از منابع مختلف صورت گرفته است که لازم است اشخاص حقوقی (صاحبان کسب و کارها) به آن توجه ویژه داشته باشند.

تغییر ایجاد شده از این قرار است که در بند «ر» تبصره 6 قانون بودجه 1401 آمده است: «در سال ۱۴۰۱ حکم بند(۲) ماده (۱۴۵) قانون مالیات‌های مستقیم درخصوص اشخاص حقوقی به استثنای صندوق توسعه ملی، صندوق نوآوری و شکوفایی، بیمه مرکزی ایران، شرکت‌های بیمه بازرگانی، صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی ساختمان، صندوق بیمه محصولات کشاورزی، صندوق‌های بازنشستگی و صندوق تأمین خسارت‌های بدنی، جاری نمی‌باشد.»

تا اینجا مشخص شد که بر اساس قانون بودجه کشور در سال جاری، بند 2 ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم برای اشخاص حقوقی به جز موارد ذکر شده در بالا، اجرا نمی‌شود.

ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم درخصوص معافیت مالیاتی سود دریافتی است که بر اساس بند 2 این ماده قانونی، سود یا جوائز متعلق به حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مختلف نزد بانک‌های ایرانی یا مؤسسات اعتباریِ مجاز، معاف از پرداخت مالیات است.

به این ترتیب بر اساس قانون بودجه 1401، معافیت ذکر شده در ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم در سال جاری لغو شده است؛ به این معنی که سود سپرده اشخاص حقوقی (شرکت‌ها) در بانک‌ها و موسسات اعتباری، مشمول پرداخت مالیات خواهد شد. 

این موضوع منجر به ایجاد ابهام برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز شد که آیا در گروه استثسنائات بند (ر) تبصره 6 قانون بودجه کشور هستند یا خیر. طی استعلامِ سازمان بورس و اوراق بهادار از سازمان امور مالیاتی کشور شفاف شد که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشمول این بند نبوده و همچنان معاف از پرداخت مالیات بر سود سپرده‌های خود خواهند بود.

همچنین، بر اساس پاسخ صریح سازمان امور مالیاتی کشور به استعلامِ سازمان بورس، تمام درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز معاف از مالیات است. سازمان مالیاتی کشور صراحتا ذکر کرده است: «بر اساس مفاد تبصره 1 ماده 143 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم موضوع ماده 7 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی، تمامی درآمدهای صندوق سرمایه‌گذاری در چهارچوب این قانون و تمامی درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار موضوع بند (24) ماده (1) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384 و درآمدهای حاصل از نقل و انتقال این اوراق یا درآمدهای حاصل از صدور و ابطال آنها از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 2/3/1387 معاف می‌باشد و از بابت نقل و انتقال آنها و صدور و ابطال اوراق بهادار یاد شده، مالیاتی مطالبه نخواهد شد.»

به بیان ساده، سود سپرده بانکی اشخاص حقوقی در سال 1401 مشمول پرداخت مالیات است و شرکت‌ها باید بابت درآمد/سودی که از محل سپرده‌گذاری در بانک‌ها دریافت می‌کنند مالیات پرداخت کنند. این در حالی است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری همچنان معاف از پرداخت مالیات هستند و سود حاصل از سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها هم برای اشخاص حقیقی و هم برای اشخاص حقوقی مشمول معافیت مالیاتی است.

به این ترتیب مهر تایید دیگری بر این ادعا ثبت شد که سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها نه تنها به رشد اقتصاد کشور کمک کرده و سرمایه را به سمت تولید سوق می‌دهد، بلکه برای هر فرد هم ارزش ریالی بیشتری دارد و در عین حال که سود بیشتری نصیب سرمایه‌گذار می‌شود، او را از پرداخت هزینه مالیات نیز مصون می‌دارد.

در مقام مقایسه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و پیش‌بینی سود نزدیک‌ترین گزینه سرمایه‌گذاری به سپرده‌های بانکی هستند چراکه در این نوع صندوق‌ها حداقل سود قابل دستیابی به سرمایه‌گذار اعلام می‌شود و سود قطعی نیز در پایان هر دوره از صندوق -که معمولا یک ماهه و یا سه ماهه است- به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری لوتوس پارسیان و پیروزان دو صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و پیش‌بینی سود هستند که با مجوز سازمان بورس اوراق بهادار تحت مدیریت تامین سرمایه لوتوس فعالیت می‌کنند. صندوق لوتوس پارسیان در مقاطع ماهانه و صندوق پیروزان در مقاطع سه ماهه سود پرداخت می‌کنند و معمولا سود این صندوق‌ها از سود سپرده بلندمدت بانک‌ها چند درصد بالاتر است و البته نرخ شکست هم در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود ندارد و سرمایه‌گذار متناسب با روزهای حضورش در صندوق سود دریافت می‌کند.

صندوق قابل معامله اعتمادآفرین پارسیان هم از نوع صندوق‌های با درآمد ثابت است که نماد آن در فرابورس ایران معامله می‌شود و مناسب سرمایه‌گذارانی است که در بازار سهام فعالیت و خرید و فروش دارند و می‌خواهند بخشی از پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را در یک منبع مطمئن و همواره سودآور سرمایه‌گذاری کنند تا ریسک پرتفوی خود را کاهش دهند.

سایر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری که شامل سرمایه‌گذاری از نوع نیکوکاری، صندوق سرمایه‌گذاری در سهام و صندوق طلا می‌شود هم از پرداخت مالیات معاف هستند و در صورت تطابق سطح ریسک و بازده مورد انتظار سرمایه‌گذار با هر یک از این صندوق‌ها، می‌توانند گزینه‌های جذابی برای ورود باشند.